تاریخ زندیه - جلد ۱ - ایران در زمان کریم خان
نویسنده:
هادی هدایتی
امتیاز دهید
در یک دورهی سقوط تقریباً دویست ساله، فقط حکومت کریمخان زند است که به ورشکستگی تاریخ ایران و ایرانیان رنگی دیگر میدهد و در آن وقفهای ایجاد میکند. کریمخان توانست یک بار دیگر کشورِ از هم پاشیده را سامان داده و با برقراری نظم و امنیت به اقتصاد و بازرگانی جانی تازه بخشد.
در این تاریخچه کوشش شده است تا جایی که منابع امکان میدهد جستهگریخته در حین شرح رویدادهای تاریخی و سپس در بخشی جداگانه، اندکی به اوضاع اجتماعی ایران نیز پرداخته شود، زیرا تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران پس از اسلام، در زمان کریمخان زند، به حکم جبر زمان، بهطور رنگباختهای، آخرین مظاهر خود را نشان میدهد.
بیشتر
در این تاریخچه کوشش شده است تا جایی که منابع امکان میدهد جستهگریخته در حین شرح رویدادهای تاریخی و سپس در بخشی جداگانه، اندکی به اوضاع اجتماعی ایران نیز پرداخته شود، زیرا تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران پس از اسلام، در زمان کریمخان زند، به حکم جبر زمان، بهطور رنگباختهای، آخرین مظاهر خود را نشان میدهد.
دیدگاههای کتاب الکترونیکی تاریخ زندیه - جلد ۱ - ایران در زمان کریم خان
کریمخان در دوران اوج حکومت خود تقریباً بر تمام ایران حکومت میکرد اما از تاجگذاری خودداری نمود و پس از پیروزی بر محمدحسن خان قاجار در دیوانخانه قدیم تهران بارعام داد و خود را وکیل الرعایا خواند.[۳] برخی ایلهای لر در شکل گیری حکومت به کریمخان کمک کرده و همراه وی به شیراز رفتند اما پس از انقراض سلسله زندیه به لرستان بازگشتند.[۴] وی پیش از به قدرت رسیدن رئیس طایفه زند و از فرماندهان سپاه نادرشاه بود. حکومت او دورهای آرام در تاریخ ایران به شمار میرود. وی اجازه داد تا بعضی از اقوام ساکن شمال ایران مستقل از حکومت باقی بمانند و یکی از همانها به نام طایفه قاجار با شکست لطفعلی خان زند دودمان زندیه را برانداختند.[۵][۶] از آن نمونه مدارا با میر مهنا و خوانین بختیاری و مدیریت محلی او در مرکز و جنوب ایران و نیز قاجار در شمال ایران بود.
کریمخان توانست پس از فروپاشی حکومت نادرشاه افشار، تمام بخشهای مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت خود درآورد. همچنین برادر وی، صادقخان زند، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ه. ق. بصره را از امپراتوری عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر اروندرود، بحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گرداند.
با تشکر از جناب kalltun